úìîéãé øáé ò÷éáà åä÷ùú

 áîñëú éáîåú (ãó ñá, á) îåáà:

"àîøå: ùðéí òùø àìó æåâéí úìîéãéí äéå ìå ìøáé ò÷éáà, îâáú òã àðèéôøñ, åëåìï îúå áôø÷ àçã îôðé ùìà ðäâå ëáåã æä ìæä, åäéä äòåìí ùîí, òã ùáà ø' ò÷éáà àöì øáåúéðå ùáãøåí, åùðàä ìäí ø' îàéø åø' éäåãä åø' éåñé åøáé ùîòåï åøáé àìòæø áï ùîåò, åäí äí äòîéãå úåøä àåúä ùòä. úðà: ëåìí îúå îôñç åòã òöøú. àîø øá çîà áø àáà, åàéúéîà ø' çééà áø àáéï: ëåìí îúå îéúä øòä. îàé äéà? àîø øá ðçîï: àñëøä".

áúùåáåú äâàåðéí (ùòøé úùåáä, øòç) îåáà ùðäâå ùìà ìëðåñ àùä áéï ôñç ìòöøú ëîðäâ àáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà ùîúå. îðäâ æä îåæëø âí áäìëåú øé"õ âéàú¹ ùçé áñôøã áñîåê ìàçø ú÷åôú äâàåðéí. àê äîàéøé ùçé áôøåáðñ ëîàúééí ùðä àçøéå, îáéà îðäâ àçø, åæ"ì (éáîåú ãó ñá,á):

"... åúìîéãéí àìå äåæëø ëàï ùëìí îúå îôñç åòã òöøú, å÷áìä áéã äâàåðéí ùáéåí ì"â áòåîø ôñ÷ä äîéúä, åðåäâéí îúåê ëê ùìà ìäúòðåú áå, åëï ðåäâéí îúåê ëê ùìà ìéùà àùä îôñç òã àåúå æîï"

äîàéøé îúòìí ìçìåèéï î÷áìú äâàåðéí ùîåáàú âí áøé"õ âéàú, åîáéà ÷áìä àçøú áùí äâàåðéí, åìôéä áéåí ì"â áòåîø ôñ÷ä äîéúä, åìëï æä äåà éåí ùîçä ùàñåø ìäúòðåú áå, åìëï ðäâå áàéñåø äðéùåàéí ø÷ òã àæ. ëîå ëï äîàéøé îúòìí îîðäâ ðåñó ùðäâå áú÷åôúå áî÷åîåú àçøéí áéîé ñôéøú äòåîø, åäåà äîðäâ ùìà ìòùåú îìàëä îäù÷éòä òã äáå÷ø ëæëø ì÷áåøú úìîéãé øáé ò÷éáà. ìîñåøú ùì äîàéøé òì äéåú ì"â áòåîø éåí ùîçä éù çéæå÷  îúìîéãé úìîéãéå ùì øáðå âøùåí îàåø äâåìä áîçæåø åéèøé (ñéîï øñà):

"åáéåí ôåøéí äåà ì"â áòåîø. åæëø ìãáø ùí äàçã ôì"â: ôåøéí. ì"â áòåîø:".

àìà ùëðâã îñåøú æå ùì"â áòåîø äåà éåí ùîçä, ÷ééîåú îñåøåú òúé÷åú îàøõ éùøàì ùáäï îåæëø é"ç áàééø (ì"â áòåîø) ëéåí òöåá åëéåí öåí òì îåú éäåùò áï ðåï. ëê îáåàø áôéåè ùì àìòæø ä÷ìéø (áäòøú äùåìéí²), åëï á÷éãåù éøçéí ãøáé ôðçñ áï éò÷á äëäï (áäòøú äùåìéí³), åáî÷åøåú ðåñôéí.

åàí ëï îä ôùø äîñåøú äñåúøú ìâáé ì"â áòåîø, åàí öåã÷ú ÷áìú äîàéøé ùîì"â åòåîø çãìå úìîéãé øáé ò÷éáà îìîåú, îãåò ëúåá áúìîåã ãáø ùñåúø ÷áìä æå⁴.

 

äîñåøåú äðåñôåú ùì äâàåðéí

ëãé ìáàø àú äîñåøåú äñåúøåú ãìòéì, éù ìä÷ãéí åìáàø ùéù îñåøåú ùäñåâéä áòðéï îéúú úìîéãé øáé ò÷éáà àéðä ëôùåèä.

áîàîø ä÷åãí "îðäâé äàáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà çì÷ à" äåáàä îñåøú ùì ñãø úðàéí åàîåøàéí ùäåà çáåø òúé÷ îéîé äâàåðéí, åìôéå ãáøé äñåâéä áãáø äúìîéãéí äùðééí ùì øáé ò÷éáà àéðä ëôùåèä. åøáé ò÷éáà ìà ìéîã àåúí îîù îùåí ùìà äéå áãåøå, àìà ùðçì÷å áãòúå ùì øáé ò÷éáà⁵. åùëï îùîò âí áàéâøú øá ùøéøà âàåï. åäúáàø ùøá ùøéøà âàåï îåñø áàéâøúå ùäúìîéãéí äøàùåðéí ùì øáé ò÷éáà îúå áùîã⁶, åáìùåï æå äåà îùúîù ìöéåï îìçîåú åâæøåú ùì äâåééí ëðâã äéäåãéí. åäåáà ùí ùäîñåøú òì úìîéãé øáé ò÷éáà ùìà ðäâå ëáåã æä áæä, îåáàú áñôø òøåâú äáùí ëîñåøú òì úìîéãé äìì åùîàé, ùìà ðäâå ëáåã æä áæä.

 

åáîàîø "îðäâé äàáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà çì÷ ã" äúáàø ùîãåáø áîçìå÷ú òúé÷ú éåîéï ùùåøùä áîçìå÷ú ùáéï àìòæø áï àäøåï åùáè ìåé (ùîééöâéí àú òåñ÷é äúåøä) ìáéï ùàø ùáèé éùøàì (ùîééöâéí àú àðùé äîìçîä åäëìëìä). òé÷øé äòðééðéí äúáàøå áàåúå îàîø, åáîàîø æä ðãåï áîñåøú ùì äîàéøé, àê ìôðé ëï ðçæåø åðáéà àú äðöøê ìäáðú äîñåøåú äòúé÷åú, åëãì÷îï.

 

îéúú àäøåï åáçéøú ùáè ìåé ìòåñ÷é äúåøä

áñôø áîãáø (ë, ëç-ëè; ìâ, ìç) îñåôø òì îåú àäøåï áùðú äàøáòéí ìéöéàú îöøéí á"äÉø äÈäÈø".

àê ôøùééú îåúå îåæëøú áàåôï ìà áøåø âí áñôø ãáøéí (é), ëùäéà îùåìáú áñôåø äáçéøä áùáè ìåé ùðòùúä áùðä äøàùåðä ìéöéàú áðé éùøàì îîöøéí. äîôøù äôùèï øáðå ñòãéä âàåï îçæ÷ ááéàåøå àú ä÷åùé, åëï ëîä ðåñçàåú áôéøåù ñôåøðå ùîäï îùîò ùàäøåï îú áúçéìú äîñòåú.

åäúáàø ùøñ"â åñôåøðå îøîæéí ùäúåøä îúééçñú ëàï ìîöéàåú ùìôéä éù ááðé éùøàì ùúé ÷áåöåú îøëæéåú, ÷áåöä ùøåàä 'çééí' áòéñå÷ áîìàëåú âùîéåú åáä÷îú öáà åîìëåú. å÷áåöä ùøåàä 'çééí' áòéñå÷ áúåøä åáúôéìä. áùìá äøàùåðé ëì ÷áåöä îçùéáä ø÷ àú ãøëä ùìä, åîúééçñú ìçáøé ä÷áåöä äàçøú ááåæ âîåø åøåàä áäí 'îúéí áæåééí'.

áðé éùøàì äúééçñå àæ ìàäøåï ùäéä ôøåù åîúîéã áúåøä ëàìå äåà 'îú áçééå' áúô÷éã áæåé ùàåúå àîåø ìîìà âí àìòæø áðå. äúééçñåú áæåéä ãåîä äéúä âí ëìôé ùáè ìåé 'òåñ÷é äúåøä'. áàåúä òú ðáçø 'àìòæø' ìäéåú æä ùéîìà áòúéã àú úô÷éã äàéù ä÷ãåù áéåúø - 'äëäï äâãåì'. åáàåúä äòú ðáçø ùáè ìåé ìäéåú ÷áåöú 'äúìîéãéí' ùúô÷éãä äåà ìéîåã äúåøä åäòéñå÷ áòðééðé ä÷åãù. åìëê ëååðú äëúåá áàåîøå ùí: "áÌÈòÅú äÇäÄåà äÄáÀãÌÄéì ã' àÆú ùÑÅáÆè äÇìÌÅåÄé ìÈùÒÅàú àÆú àÂøåÉï áÌÀøÄéú ã' ìÇòÂîÉã ìÄôÀðÅé ã' ìÀùÑÈøÀúåÉ åÌìÀáÈøÅêÀ áÌÄùÑÀîåÉ òÇã äÇéÌåÉí äÇæÌÆä". åáàåúä äòú ðáçøå ùàø äùáèéí ìäéåú áúô÷éã àðùé äëìëìä åäöáà.

áàçú äðåñçàåú áôéøåù ñôåøðå ùí îåæëø ñôåø ùì øæ"ì ù÷ùåø ìëê, ñôåø æä îåáà áéøåùìîé áùðé àåôðéí, ùðøàä ùäí äùåøù ìîðäâéí äùåðéí áàáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà, åëãì÷îï.

 

äéøåùìîé áéåîà – åîåú àäøåï

äàåôï äøàùåï ùáå îúééçñ äéøåùìîé ìñúéøä áòðéï îåú àäøåï äåà áîñëú éåîà, åæ"ì (ô"à ä"à):

"à"ø éåãï áé ø' ùìåí ìîä ñîê äëúåá îéúú àäøï ìùéáåø äìåçåú ììîãê ùîéúúï ùì öãé÷éí ÷ùä ìôðé ä÷ãåù áøåê äåà ëùéáåø ìåçåú, ëúéá [ãáøéí é,å] 'åÌáÀðÅé éÄùÒÀøÈàÅì ðÈñÀòåÌ îÄáÌÀàÅøÉú áÌÀðÅé éÇòÂ÷Èï îåÉñÅøÈä ùÑÈí îÅú àÇäÂøÉï'. åëé áîåñøä îú àäøï åäìà áäÉø äÈäÈø îú?! äãà äåà ãëúéá [áîãáø ìâ, ìç] 'åÇéÌÇòÇì àÇäÂøÉï äÇëÌÉäÅï àÆìÎäÉø äÈäÈø òÇìÎôÌÄé ã' åÇéÌÈîÈú ùÑÈí'. àìà îëéåï ùîú àäøï ðñúì÷å òððé äëáåã åá÷ùå äëðòðéí ìäúâøåú áí äãà äåà ãëúéá [ùí ëà,à] 'åÇéÌÄùÑÀîÇò äÇëÌÀðÇòÂðÄé îÆìÆêÀÎòÂøÈã éÉùÑÅá äÇðÌÆâÆá ëÌÄé áÌÈà éÄùÒÀøÈàÅì ãÌÆøÆêÀ äÈàÂúÈøÄéí åÇéÌÄìÌÈçÆí áÌÀéÄùÒÀøÈàÅì'. îäå 'ãÌÆøÆêÀ äÈàÂúÈøÄéí'? ëé îú äúééø äâãåì ùäéä úø ìäí àú äãøê, åáàå åðúâøå áäí, åá÷ùå éùøàì ìçæåø ìîöøéí åðñòå ìàçåøéäï ùîåðä îñòåú, åøõ àçøéå ùáèå ùì ìåé åäøâ îîðå ùîåðä îùôçåú, àó äí äøâå îîðå àøáò (àó áðé éùøàì äøâå îùáè ìåé àøáò îùôçåú)... àîøå îé âøí ìðå ìãîéí äììå? àîøå òì ùìà òùéðå çñã òí àåúå äöãé÷, åéùáå å÷ùøå äñôéãå, åâîìå ìöãé÷ çñã, åäòìä òìéäï äî÷åí ëàìå îú ùí åð÷áø ùí åâîìå ìöãé÷ çñã."

ñôåø æä îòåøø úîéäåú øáåú. àí áðé ìåé äéå îñåâìéí ìäéìçí òí áðé éùøàì îãåò äí ìà äùúîùå áëåçí ëãé ìäéìçí áàåéá òöîå åìäöéì àú éùøàì?! åëéöã äöìéçå áðé ìåé ìäøåâ áàåôï îãåé÷ ãåå÷à 'ùîåðä îùôçåú'?! âí ääøéâä äðâãéú ùì áðé éùøàì ùäøâå áîãåé÷ 'àøáò îùôçåú' îáðé ìåé àéðä îåáðú.

 

åáîàîø "îðäâé äàáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà çì÷ ã" äúáàø ùðøàä ùäñôåø äôìàé øåöä ì÷ùåø áéï îàåøòåú ùàéøòå áùúé ú÷åôåú ùåðåú. àäøåï îú áäÉø äÈäÈø áùðú äàøáòéí, åàìòæø îéìà àú î÷åîå ùì àäøåï áúåø ëäï âãåì. àê æëåéåúéå åúôéìåúéå ùì àìòæø ìà äåòéìå ìäèéì ôçã áìá äëðòðé åìëï äåà áà ìäéìçí áéùøàì ëîúåàø ùí áúåøä. âí æëåéåú òîì äúåøä ùì ùáè ìåé ìà äåòéìå ëãé ìéöåø àú äôçã äæä, åñéáú äãáø äéà îùåí ùáðé éùøàì ìà øàå öåøê àîéúé á'úô÷éã' äøåçðé ä÷ãåù ùì àìòæø åâí ìà á'úô÷éã' äúåøðé ùì ùáè ìåé òåñ÷é äúåøä. îàéãê, âí ìáðé éùøàì äéå æëåéåú îùåí ùäí òñ÷å áàéîåðéí öáàééí⁷, åàôùø äéä ìäçùéá îàîöéí àìå ì'æëåéåú'. àìà ùîàéãê àìòæø åùáè ìåé ìà øàå öåøê àîéúé áúô÷éã ùì 'àðùé îìçîä', åä÷èøåâ ùìäí òì ä'æëåéåú' ùì áðé éùøàì äöèøó àæ ç"å ìäëøòú äãéï, åîðò àú ÷áìú äæëåéåú áùîéí, åìëï ä÷á"ä ìà äùúîù àæ áæëåéåú àìå ëãé ìäôéì îåøà òì äàåéá.

îìçîä ñîìéú æå ÷ùåøä ìîñôøéí 'ùîåðä' å'àøáò' îùåí ùäëäï äâãåì òåáã á'ùîåðä áâãéí' ø÷ áòáåãåú äçéöåðéåú ùàéðï ðòùåú á÷åãù-ä÷ãùéí. àê ëàùø äåà ðëðñ ìùí àçú áùðä áéåí äëôåøéí àñåø ìå ììåáùí, åäåà öøéê ììáåù 'áâãé ìáï' äîëåðéí âí 'àøáòä áâãéí'. áðé ùàø äùáèéí ùòñ÷å áàéîåðéí öáàééí çùå ùäí òåùéí àú äúô÷éã äðöøê áéåúø åäí ëáéëåì 'äëäðéí äâãåìéí', åäí äúééçñå ááåæ ìàìòæø åùáè ìåé ùòñ÷å áúô÷éã äôðéîé ùì ìéîåã äúåøä, äúô÷éã ùäîñôø àøáò îñîì àåúå. äí äúééçñå àìéäí áúåø 'àðùéí äøåâéí', åæå îùîòåú äñôåø ùäí 'äøâå' îùáè ìåé 'àøáòä îùôçåú'. åîöã ùðé áðé ìåé äúééçñå ìáðé éùøàì ùîééöâéí àú äöã ùì 'ùîåðä áâãéí' áúåø 'àðùéí äøåâéí', åæå äîùîòåú ùäí äøâå îäí 'ùîåðä îùôçåú'.

ëãé ìäáøéç àú äàåéá, äéä öåøê ùëì ÷áåöä úøàä 'çééí' âí áúô÷éã ùîîìàéí çáøé ä÷áåöä äùðéä. àìà ùîäôê îçùáúé æä äéä ÷ùä ìäí, åìëï äí ð÷èå áôúøåï áéðééí. äí äúééçñå ì'úô÷éã' ùîîìàéí çáøé ä÷áåöä äùðéä áúåø úô÷éã 'äëøçé', àìà ùáéçñ ìúô÷éã ä'çé' ùìäí äøé ùäúô÷éã ùì çáøé ä÷áåöä äùðéä ðçùá ì'îú îëåáã'. åáàåúä äòú, àðùé äîìçîä ÷éáìå òì òöîí ìøàåú àú àäøåï äëäï äâãåì ëîé ùäéä '÷áåø áçééå' áúô÷éã îëåáã, åìäúééçñ áäúàí âí ì'àìòæø' áðå ùéëðñ ìúô÷éã æä. åàçø ùäí 'ëéáãå' å'äñôéãå' 'úô÷éã' æä, ä÷á"ä ÷éáì àú úôéìåúéå åæëåéåúéå ùì àìòæø.

åäéøåùìîé îøîæ ùñéôåø ãåîä åîìçîä ãéòåú ãåîä ùäáéàä ìëîòè îìçîä îåì äëðòðé äúøçùä òåã ìôðé úçéìú äîñòåú äøùîééí òåã áçéé àäøåï áæîï ùùáè ìåé ðáçø ìùøú àú ä', åëáø àæ ðöøëå áðé éùøàì ìçæåø áäí åìäúééçñ áëáåã ìúô÷éã äøåçðé ùîîìà àäøåï äëäï äâãåì, åìäñôéã àåúå ëîé ù'÷áåø áçééå' áúô÷éã îëåáã, åùàìòæø áðå òúéã ìäéëðñ àìéå. åäéøåùìîé îøîæ ìðå ùìëê ëååðú äúåøä ëùäéà îñôøú òì 'îåú' àäøåï åëðéñúå ùì àìòæø ìúô÷éã ëáø áæîï áçéøú ùáè ìåé ìîùøúé ä'. åàîðí äéøåùìîé îúàø çæøä ìàçåø ùì 'ùîåðä' îñòåú, àê æäå îñôø ñîìé ùîñîì 'ðñéâä øòéåðéú', åëååðú äéøåùìîé ìøîæ ùîìçîä øòéåðéú ëæå äúøçùä ëáø áùðä äøàùåðä, åëôé ùîøîæ øñ"â ùí.

 

åáîàîø "îðäâé äàáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà çì÷ ã" äúáàø ùîìçîú ãòåú ùëæå äúøçùä áéï úìîéãé äìì åùîàé åäéà ùâøîä ìùîã ùäéä áæîï çåøáï áéú ùðé. åîìçîä øòéåðéú æå äúøçùä âí áéï úìîéãé øáé ò÷éáà. åäúìîéãéí ùðùàøå ááéú äîãøù ìòîåì áúåøä, äúééçñå ìçáøéäí ùéöàå ìäúôøðñ îä÷öéø áú÷åôä ùáéï ôñç ìòöøú áúåø 'îúéí'. åä÷èøåâ äæä äáéà ìáñåó ìðéöçåï äâåééí òì éùøàì áîøã áø ëåëáà, åì'ùîã' âãåì. åëãé ìú÷ï àú ä÷èøåâ ðú÷ðå îðäâé àáìåú áú÷åôä ùáéï ôñç ìòöøú. îðäâ àéñåø äðéùåàéï ùäåà îòéï 'äñôã' ì'úô÷éã' ùì àìå ùòåñ÷éí áöã äâùîé ùì òí éùøàì. åîðäâ àéñåø äîìàëä ùäåà îòéï '÷áåøä' ì'úô÷éã' ùì äòåñ÷éí áöã äâùîé ùì òí éùøàì. àê ÷ééí úéàåø ðåñó ìîìçîä ùáéï áðé ìåé ìáéï ùàø äùáèéí, åëãì÷îï.

 

äéøåùìîé áñåèä – åîåú àäøåï

äéøåùìîé áñåèä (ô"à ä"é) ÷åùø àú äîòùä áîåú àäøåï åäîìçîä ùáéï ùáè ìåé ìáéï ùàø äùáèéí - ì÷éðú ãåéã òì ùàåì åéäåðúï, åæ"ì áúåñôú áéàåø ÷ì áîåñâø:

"ëúéá [ùîåàì á à,éæ-éç] 'åÇéÀ÷ÉðÅï ãÌÈåÄã àÆúÎäÇ÷ÌÄéðÈä äÇæÌÉàú [òÇìÎùÑÈàåÌì åÀòÇìÎéÀäåÉðÈúÈï áÌÀðåÉ:] åÇéÌÉàîÆø ìÀìÇîÌÅã áÌÀðÅéÎéÀäåÌãÈä ÷ÈùÑÆú [äÄðÌÅä ëÀúåÌáÈä òÇìÎñÅôÆø äÇéÌÈùÑÈø:]'. ìà îñúáøà ãìà ììîã áðé éäåãä (îé äéä) [ðÄäÀéÈä⁸]? (åëé ìà îñúáø ùìà ììîã àú áðé éäåãä àìà ø÷ ðÄäÀéÈä (=÷éðä) îðéï ìîã ãåéã ùöøéê ììîãí ÷ùú?)   àìà àîø ãåã ëéåï ùäöãé÷éí îñúì÷éï äùåðàéï áàéï åîúâøéï áéùøàì. 'äÄðÌÅä ëÀúåÌáÈä òÇìÎñÅôÆø äÇéÌÈùÑÈø' (äúåøä). úøéï àîåøéï (ùðé àîåøàéí ðçì÷å äéëï ëúåáä). çã àîø æä ñôø áøàùéú. åçøðä (åäàçø) àîø æä çåîù äôé÷åãéí (ñôø áîãáø). îàï ãàîø æä ñôø áøàùéú ðéçà (îùí ìîã ãåéã ùöøéê ììîã àú áðé éäåãä ÷ùú, ùëúåá ùí [îè,ç] 'éÀäåÌãÈä àÇúÌÈä éåÉãåÌêÈ àÇçÆéêÈ éÈãÀêÈ áÌÀòÉøÆó àÉéÀáÆéêÈ' - åëùàåçæ áéãå äàçú á÷ùú éãå äùðéä ùàåçæú áçõ ñîåëä ìòåøó åëê ôåâò áàåéá). åîàï ãàîø æä çåîù ôé÷åãéí îä îìçîä äéúä ùí?! (ùëúåá) [ãáøéí é,å] 'åÌáÀðÅé éÄùÒÀøÈàÅì ðÈñÀòåÌ îÄáÌÀàÅøÉú áÌÀðÅé éÇòÂ÷Èï îåÉñÅøÈä ùÑÈí îÅú àÇäÂøÉï'. åëé áîåñéøåú îú àäøï åäìà áäÉø äÈäÈø îú. äãà äéà ãëúéá [áîãáø ìâ,ìç] 'åÇéÌÇòÇì àÇäÂøÉï äÇëÌÉäÅï àÆìÎäÉø äÈäÈø... åÇéÌÈîÈú ùÑÈí' (åäøé ñúéøä äéëï îú àäøåï). àìà ëéåï ùîú àäøï ðñúì÷å òððé ëáåã åáé÷ùå äëðòðéí ìäúâøåú áéùøàì äãà äéà ãëúéá [áîãáø ëà,à] 'åÇéÌÄùÑÀîÇò äÇëÌÀðÇòÂðÄé îÆìÆêÀÎòÂøÈã éÉùÑÅá äÇðÌÆâÆá ëÌÄé áÌÈà éÄùÒÀøÈàÅì ãÌÆøÆêÀ äÈàÂúÈøÄéí'. îäå 'ãÌÆøÆêÀ äÈàÂúÈøÄéí'? ùîò ùîú àäøï äúééø äâãåì ùìäï ùäéä úø ìäï àú äãøê. (åàîø) áåàå åðúâøä áäï, åáé÷ùå éùøàì ìçæåø ìîöøéí..."

ñéåí äîòùä áéøåùìîé áñåèä äåà ëîå ñéåí äîòùä áéøåùìîé áááà áúøà ùäåáà ìòéì. àìà ùìùéèú äéøåùìîé áñåèä - ãåéã ìîã îäîòùä á÷áåøú àäøåï ùöøéê ììîã àú áðé éäåãä ÷ùú!

 

'äñôã' åâí 'úçéä'

äéøåùìîé îøîæ ùãåéã ìîã îôøùéåú äúåøä áòðéï ÷áåøú àäøåï ìîä ùàøò áæîðå ùìå áúáåñú ùàåì åöáàå. ãåéã äñé÷ ùëôé äðøàä ÷áåöú ìåîãé äúåøä ùáæîðå ÷èøâä òì äúô÷éã ùì ùàåì åéäåðúï åùì àðùé äîìçîä, åìëï öáà éùøàì äåáñ åùàåì åéäåðúï îúå. äúé÷åï äøàùåï ùãåéã úé÷ï äéä çéáåø ÷éðä òì ùàåì åéäåðúï ùñéåîä îúééçã á'äñôã' òì ä'úô÷éã' ùìäí (ùîåàì á à, ëæ): "àÅéêÀ ðÈôÀìåÌ âÄáÌåÉøÄéí åÇéÌÉàáÀãåÌ ëÌÀìÅé îÄìÀçÈîÈä". äñôã æä îëéø áöåøê ùéäéå áòí éùøàì àðùéí ùäí 'ëìé îìçîä', åîîéìà áöåøê ùéîöàå àðùéí ùéçìéôå àú ùàåì åéäåðúï áîéìåé 'úô÷éã' æä.

àåìí ãåéã äðéç ùäôúøåï ùðéúï áîãáø ñéðé, ôúøåï ä'äñôã' ìúô÷éã ùì äàçø äéä ôúøåï áéðééí. áðé éùøàì áçøå áå îùåí ùäí äú÷ùå ììîã æëåú áìá ùìí åìøàåú áúô÷éã ùì áðé ä÷áåöä äàçøú 'úô÷éã çé' ëîå ùìäí. àìà ùáðé éùøàì éëìå ìäøùåú àæ ìòöîí 'ôúøåï áéðééí' îùåí ùáàéøåòé äîìçîä ùáîãáø ìà äéä îãåáø áîôìä âãåìä ùì öáà éùøàì, àìà áôçã îôðé äàåéá. àê îåú ùàåì îìê éùøàì åéäåðúï áðå åëï øáéí îéùøàì áîìçîä äéä àñåï âãåì ìéùøàì. åëãé ìäôåê àú äîöá òì ôðéå äéä öåøê ììîã æëåú áìá ùìí. ãåéã øöä áàåúä äùòä ùìåîãé äúåøä éúééçñå ìúô÷éã 'ëìé îìçîä' ëîå ì'úô÷éã çé', ëùí ùäí îúééçñéí ìúô÷éã ùäí òöîí îîìàéí. ìùí ëê äçìéè ãåéã ììîã àú 'áðé éäåãä' ÷ùú. åìùåï 'áðé éäåãä' îøîæú ìëê, åëãì÷îï.

 

'áðé éäåãä' áñôø ùîåàì

ìëì ñôø áúð"ê éù àú ñâðåðå. áñôø ùîåàì ëàùø îúééçñéí ìëìì ùáè éäåãä, ÷åøàéí ìå 'éäåãä', àå 'àéù éäåãä' àå 'àðùé éäåãä' àå 'áéú éäåãä'. ìùåï 'áðé éäåãä' á÷éðä òì ùàåì äéà çã-ôòîéú åéåöàú ãåôï áñâðåï ñôø ùîåàì, åàåîøú ãøùðé!

 

ìùåï 'áðé éäåãä' îúééçñú ëàï ìöòéøéí ùì ùáè éäåãä ùàéðí îáåâøéí ãééí ëãé ìäìçí, åàéðí ðëììéí áúåàø 'àéù éäåãä' àå 'àðùé éäåãä'. öòéøéí àìå ìîãå úåøä àöì àáåúéäí, àå àöì áðé ìåé ùäéå îúâåøøéí á÷øáí åæîðí äéä ôðåé, àå ááúé äîãøù ùì "æÄ÷ÀðÅé éÀäåÌãÈä" ùãåéã äéä úåîê áäí åîçì÷ ìäí îäùìì⁹. ãåéã äçìéè ùéù ììîã úìîéãéí ùì áéú øáï àìå ìàçåæ áçõ å÷ùú åìéøåú áäí.

åàëï äéøåùìîé úîä òì ëê åä÷ùä åëé ìà îñúáø ùòãéó ììîãí àú ä÷éðä áìáã, åùìà éáèìå îúåøúí åéîùéëå ìòîåì áä åìäâï áæëåéåúéäí òì òí éùøàì. àìà ùãåéã ìà øöä ìáèì àåúí ìâîøé îúåøúí ùäøé âí äåà äçùéá àú úô÷éãí äøåçðé, àê äåà øöä ùäí éìîãå ìéøåú á÷ùú. äòåáãä ùäí òöîí éáèìå îæîðí åéòñ÷å æîï îä áúô÷éã ùì éäåðúï ùäéä 'ëìé îìçîä' ùì 'àåçæ á÷ùú', úòðé÷ ìúô÷éã äæä çùéáåú ùì 'úô÷éã çé'. èáò äàãí ùäåà îòðé÷ îùîòåú ùì 'çééí' ìãáøéí ùäåà òåñ÷ áäí, åëùí ùäí îòðé÷éí çùéáåú ùì 'çééí' ìòéñå÷ ùìäí áúåøä, ëê äí éòðé÷å çùéáåú ùì 'çééí' âí ìòéñå÷ ùìäí áéøé á÷ùú. åâí ëùúâîø ú÷åôú ìéîåã äàçéæä á÷ùú åäí éçæøå ìòîåì áúåøä áìáã, äí éîùéëå ìäúééçñ ìúô÷éã æä ë'úô÷éã çé', åéìîãå ñðâåøéä áìá ùìí òì îé ùòåñ÷ á'úô÷éã' æä áëì äòú, åëï òì àìå ùòåñ÷éí ëì äòú áùàø úô÷éãé àðùé äîìçîä.

 

àîðí ääçìèä ùì ãåéã ìäòðé÷ îùîòåú ùì 'çééí' ìúô÷éã ùì 'àéù îìçîä' àéðä äçìèä ôùåèä, åéù çåì÷éí òìéä, åäéøåùìîé áîñëú ááà áúøà îúòìí îîðä. åîçìå÷ú ñåâéåú æå äéà îçìå÷ú ÷ãåîä åäéà éëåìä ìäñáéø âí àú äéçñ äñåúø ìì"â áòåîø äàí æäå éåí öåí òì 'îåú' éäåùò, àå éåí ùîçä, åëãì÷îï.

 

ä'äñôã' òì 'éäåùò'

îùä øáðå áøê àú ùáè éåñó áëåç öáàé (ãáøéí ìâ,éæ): "áÌÀëåÉø ùÑåÉøåÉ äÈãÈø ìåÉ åÀ÷ÇøÀðÅé øÀàÅí ÷ÇøÀðÈéå áÌÈäÆí òÇîÌÄéí éÀðÇâÌÇç éÇçÀãÌÈå àÇôÀñÅéÎàÈøÆõ åÀäÅí øÄáÀáåÉú àÆôÀøÇéÄí åÀäÅí àÇìÀôÅé îÀðÇùÌÑÆä". åçæ"ì ãåøùéí (ñôøé ãáøéí, ùðâ): "áÌÀëåÉø ùÑåÉøåÉ äÈãÈø ìåÉ, îìîã ùðéúï ìå 'äåã' ìîùä å'äãø' ìéäåùò, ùàéìå ðéúï 'äåã' ìéäåùò ìà äéä äòåìí éëåì ìòîåã áå". ìôé ãøùä æå îéãú ä'äåã' îéåçãú ìîùä øáðå îåñø äúåøä, åàéìå îéãú ä'äãø' îéåçãú ìéäåùò.

 

ëéãåò, ùáò 'ñôéøåú' äúçúåðåú îñåãøåú áäúàí ìéîé ñôéøú äòåîø, åñôéøú 'äåã ùáäåã' îúàéîä ìéåí é"ç áàééø ùäåà ì"â áòåîø. ñôéøú 'äåã ùáäåã' îúàéîä áôùèåú ìîùä øáðå îåñø äúåøä, åìëì òîìé äúåøä ùîîùéëéí áãøëå. æîï æä îúàéí âí ìäúáåððåú áãîåúå ùì éäåùò úìîéãå. éäåùò äéä àîðí îùøúå ùì îùä åìà îù îäàäì, àìà ùáñåôå ùì ãáø äåà ðáçø òì éãå ëãé ìäéìçí áòîì÷, åáäîùê äåà ðáçø ò"é ä÷á"ä ëãé ìô÷ã òì öáà éùøàì ùëáù àú àøõ éùøàì. îãåáø àîðí áëéáåù ðéñé ùä÷á"ä ñééò áéãå àê äåà äúáöò áôåòì áçøá âùîéú.

 

îñúáø, ù÷áåöä âãåìä ùì òåñ÷é úåøä úôñä ìòé÷ø àú ùéèú äéøåùìîé áîñëú ááà áúøà, ùäúé÷åï ìëùìåï áîìçîä ãéå á'äñôã' ìúô÷éã ùì äàçø. åîñúáø ùáò÷áåú ëùìåï îøã áø ëåëáà, åëãé ìúú ëáåã ìúô÷éã ùì àðùé äîìçîä äí ééçãå àú éåí ñôéøú 'äåã ùáäåã' ìäñôã òì 'éäåùò' 'àéù äîìçîä'. ùäåà ìîòùä 'äñôã' ìîîùéëé ãøëå ùîåëðéí ìäéåú '÷áåøéí çééí' áúô÷éã æä, åìàáã àú ä'äåã ùáäåã' ùéù áúåøä.

 

ä÷ìéø ëãîåú ðéâåãéú ì'éäåùò'

áðéâåã ìëåáù áîìçîä âùîéú, çæ"ì îñôøéí òì òúðéàì ùð÷øà âí éòáõ, åùäåà ä÷éí éùéáä åáä úìîéãéí øáéí¹⁰. áôùèåú 'òúðéàì' - äåà äãîåú äñîìéú ùîîùéëä àú ä'äåã ùáäåã' ùì îùä. åàéìå éäåùò ùòñ÷ áëéáåù äàøõ áçøá å÷ùú âùîééí ìà æëä ì'äåã'.

 

ä÷ìéø øàä àú òöîå îîùéëé ãøëå ùì òúðéàì. ôòîéí øáåú ùä÷ìéø îöééï àú äùí '÷øéú ñôø' áøàùé äúéáåú ùì äôéåèéí ùìå. '÷øéú ñôø' äéà äòéø ùëáù òúðéàì, åäéà îöééðú àú äéåú òúðéàì îúåôñé äúåøä¹¹, åä÷ìéø ééçã ìòöîå àú äùí '÷øéú ñôø' ëñîîï ùîàôééï àú îäåúå - ëîîùéê ùì òúðéàì.

ëîå ëï ôòîéí øáåú ùä÷ìéø îæää àú òöîå áøàùé äúéáåú ùì äôéåèéí ùìå áùí 'éäåãä' àå 'äåãéä', åùîåú àìå îåôéòéí àöìå âí ìôðé äæëøú ùîå (òæøà ôìééùø 'òðééðéí ÷éìéøééí' úøáéõ ð úùî"à äòøä 50). ãáø æä îøàä ùàéï îãåáø áëéðåé, àìà ùä÷ìéø îæää àú îäåúå äòöîéú áúåø 'éäåãä' ùòåñ÷ á'äåãéä'. òúðéàì îåæëø áñôø ùåôèéí ìøàùåðä áøîæ áùí 'éäåãä', åäåà òñ÷ áäøáöú úåøä ëîåáà áîñëú úîåøä (ãó èæ, à)¹². åìëï ä÷ìéø äøåàä àú òöîå ëîîùéëå ùì òúðéàì øåàä àú òöîå ë'éäåãä'.

 

îñúáø ùä÷ìéø ùøàä àú òöîå ëîîùéê ãøëå ùì òúðéàì äúééçñ ìéåí é"ç áàééø ëéåí äñôã òì éäåùò ùìà æëä ì'äåã'. åáòöí ëéåí äñôã òì ä'úô÷éã' ùì éäåùò – úô÷éã 'àéù îìçîä'. éåí æä îåæëø áî÷åøåú òúé÷éí ðåñôéí îàøõ éùøàì ëéåí öåí òì éäåùò. åîãåáø á÷áåöä âãåìä ùì òåñ÷é úåøä ùúôñä ìòé÷ø àú ùéèú äéøåùìîé áîñëú ááà áúøà, ùäúé÷åï ìëùìåï áîìçîä ãéå á'äñôã' ìúô÷éã ùì äàçø. åîñúáø ùáò÷áåú ëùìåï îøã áø ëåëáà, åëãé ìúú ëáåã ìúô÷éã ùì àðùé äîìçîä äí ééçãå àú éåí ñôéøú 'äåã ùáäåã' ìäñôã òì 'éäåùò' 'àéù äîìçîä'. ùäåà ìîòùä 'äñôã' ìîîùéëé ãøëå ùîåëðéí ìäéåú '÷áåøéí çééí' áúô÷éã æä, åìàáã àú ä'äåã ùáäåã' ùéù áúåøä.

àåìí äéå ùúôñå ìòé÷ø àú ùéèú äéøåùìîé áîñëú ñåèä, åëãì÷îï.

 

äùîçä ùáì"â áòåîø

ëæëåø ìôé äéøåùìîé áñåèä, ãåéã äîìê ìîã ùðé úé÷åðéí îòùééí îä'äñôã' òì àäøåï, åìà úé÷åï àçã áìáã. úé÷åï àçã äéä ä'÷éðä' òì ùàåì åéäåðúï ùäéà áòöí 'äñôã' òì 'úô÷éã àéù äîìçîä'. åúé÷åï ðåñó áëéååï äôåê ùì äòð÷ú 'çééí' ì'úô÷éã' æä, åäåà ääçìèä ììîã àú 'áðé éäåãä' - ÷ùú.

 

îñúáø ùáàøõ éùøàì äéå ÷áåöåú àçøåú ùðäâå ìôé äéøåùìîé áñåèä. åäí ðäâå ùðé úé÷åðéí ùåðéí àìå âí áò÷áåú îøã áø ëåëáà. áúçéìú éîé ñôéøú äòåîø äí ðäâå áàéñåø äðéùåàéí ëàáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà ùòæáå àú áéú äîãøù, åéöàå ì'úô÷éã' ùì àðùé îìçîä. àê áì"â áòåîø äí äòðé÷å îùîòåú ùì 'çééí' ìúô÷éã ùì 'îùéç áï éåñó', åäí äðäéâå ùúìîéãéí ùì áéú øáï éáèìå îìéîåãí åéöàå òí øáåúéäí ìùãä åéìîãå ìéøåú áçõ å÷ùú. îòùä ëæä ðúï çùéáåú ùì çééí ìúô÷éã 'àéù îìçîä', åäøàä ùéù áå çééí ëîå 'úô÷éã' ùì 'òåñ÷ áúåøä'. ÷áåöä æå âí ìà ðäâä á'àéñåø îìàëä' áéîéí ùðàñøå áðéùåàéí, îùåí ùàéñåø äîìàëä äåðäâ áúåø îúï ëáåã ùì '÷áåøä' ìúô÷éã ùì äàçø. àê àí ä'úô÷éã' ùì îùéç áï éåñó æåëä ìáñåó ìçùéáåú ùì 'çééí' - ååãàé ùìà ùééê ìðäåâ ìâáéå îðäâ ùòðééðå '÷áåøä'.

îòùä æä ùì àéîåï öáàé ùðòùä áñôéøú 'äåã ùáäåã' âéìä ùìàîúå ùì ãáø âí ìéäåùò äéä 'äåã', åëï îáåàø áúåøä (áîãáø ëæ, éç-ë): "åÇéÌÉàîÆø ã' àÆìÎîÉùÑÆä ÷ÇçÎìÀêÈ àÆúÎéÀäåÉùÑËòÇ áÌÄïÎðåÌï àÄéùÑ àÂùÑÆø øåÌçÇ áÌåÉ åÀñÈîÇëÀúÌÈ àÆúÎéÈãÀêÈ òÈìÈéå... åÀðÈúÇúÌÈä îÅäåÉãÀêÈ òÈìÈéå ìÀîÇòÇï éÄùÑÀîÀòåÌ ëÌÈìÎòÂãÇú áÌÀðÅé éÄùÒÀøÈàÅì". åéåí æä ùîùîòåúå äéà 'úçééú îùéç áï éåñó', ëìåîø úçééú ä'úô÷éã' ùì 'îùéç áï éåñó', ðçùá ìéåí ùîçä ùàñåø ìäúòðåú áå. åáéåí æä çãìå ìäù÷éó òì 'òåñ÷é úåøä' (úìîéãé øáé ò÷éáà) ùéåöàéí ìúô÷éã 'àéù îìçîä' áúåø 'àðùéí îúéí áçééäí', åäçìå ìøàåú áäí 'àðùéí çééí'. ä'äåã ùáäåã' äåà ëä âãåì òã ùäåà ðîöà âí àöì àìå ùáùãä åàåçæéí á÷ùú. î÷åø ä'äåã' äåà àîðí áîùä àê äåà ðîöà âí àöì éäåùò ùðîöà áçåõ.

åìëê îøîæú äîñåøú ùì äîàéøé – "å÷áìä áéã äâàåðéí ùáéåí ì"â áòåîø ôñ÷ä äîéúä". åàîðí äîàéøé àéðå îæëéø àú äîðäâ ùúìîéãéí ùì áéú øáï ìîãå áéåí æä ìéøåú áçõ å÷ùú, îùåí ùàéðå ÷ùåø áàåôï éùéø ìñåâééú äááìé áéáîåú, àê îðäâ æä äåà îðäâ ÷ãåí åäåà îåæëø áî÷åîåú øáéí¹³.

 

äîðäâ äðåñó ùðäâå áàùëðæ áàáìåú òì úìîéãé øáé ò÷éáà

áøî"à (àå"ç úöâ) åáîùðä áøåøä (ùí) îåáà îðäâ àçø ùäéä ðôåõ áàùëðæ, åìôéå òã øàù çåãù àééø ðäâå äéúø áðéùåàéï åúñôåøú, àìà ùáùàø äéîéí ùáéï ôñç ìòöøú ðäâå àéñåø (áàåôï ò÷øåðé) áîùê 33 éîéí, åáàåôï îòùé áîùê 32 éîéí. îùåí ùéåí ì"â ìòåîø òöîå (ùðîðä áëìì äéîéí äàñåøéí) ðäâå áå äéúø.

îðäâ æä îòåøø ÷åùéåú àçøåú. àí úìîéãé øáé ò÷éáà äçìå ìîåú ìàçø øàù çãù àééø åàéìê, îãåò äúìîåã îöééï ùäí îúå îï äôñç? åëîå ëï, îãåò éåí ì"â áòåîø ðîðä áçùáåï äéîéí ùäí îúå áäí, àí áôåòì äåà éåí ùîçä îùåí ùìà îúå áå ëìì?

 

àåìí ìôé îä ùäúáàø, úìîéãé øáé ò÷éáà îúå éçã òí øáéí àçøéí îéùøàì áîìçîåú åáùîã ùäéä áæîï îøã áø ëåëáà, åîñúáø ùîñôø âãåì áéåúø îúå áçåãù àá áæîï ðôéìú áéúø. àìà ùñéáú ëùìåï äîøã äéúä ä÷èøåâéí ääããééí ùì ä÷áåöåú äùåðåú áéùøàì¹⁴. åëãé ìú÷ï æàú ðú÷ðå ùðé îðäâéí òì ñîê äéøåùìîé áñåèä. îðäâ àçã ùçì÷å äøàùåï äåà àáìåú òìéäí áú÷åôä ùáéï ôñç ìòöøú ùäéà îòéï 'äñôã' åîúï ëáåã ì'úô÷éã' ùì îé ùòåñ÷ áòðééðéí äâùîééí ùì òí éùøàì ë'àéù îìçîä' àå ë'àéù ëìëìä'; åçì÷å äùðé ùì äîðäâ äåà îäôê îçùáúé åøàééä ùì 'çééí' áúô÷éã äæä ùîùîòåúå äîòùéú äéà 'äôñ÷ú äàáìåú'. åëï éåí ùîçä îéåçã áì"â áòåîø òì ëê ùîöìéçéí ìøàåú âååðéí ùì 'äåã ùáäåã' âí áàìå ùàåçæéí á÷ùú. åîëéååï ùìà îãåáø áéîéí îñåéîéí ù'úìîéãé øáé ò÷éáà' îúå áäí éåúø îáùàø äéîéí, ðéúï ìáçåø àú äéîéí ùáäí ðåäâéí 'ìäúàáì' òìéäí, åàú äéîéí ùáäí ðåäâéí 'ùìà ìäúàáì' òìéäí. åîàçø ùàéï îúàáìéí áçåãù ðéñï, åëï áøàù çãù, áçøå àú äéîéí ùðåäâéí 'ìäúàáì' òìéäí ìàçø øàù çãù àééø¹⁵. åîàéãê ì"â áòåîø (ùäåà îëìì 'éîé äàáìåú') ðçùá ìéåí ùîçä òì ëê ùáòöí äí àéðí ðçùáéí ì'îúéí'.

 

__________________________________________________

 

¹   äìëåú øé"õ âéàú, çãù åñôéøú äòåîø, òîåã ùîã.

²   "åÀëÈì äÈéÈä çÈú îÄùÀÌÒôÇú ùÈðÄé, áÄÌäÀéåÉú áÄÌï ðåÌï îÇðÀäÄéâ ùÀàåÉðÄé, åÇéÇÌçÀîåÉñ éÈîÈéå åÌáåÉ àÄéùåÉðÄé, áÄÌùÀîåÉðÈä òÈùÈÒø áÇÌùÅÌðÄé". (àìòæø ä÷ìéø, àäìé àéëä âéìå ÷ãéùéí).

³   "ôÈÌñåÉçÇ åÀâÈðåÉï èÀîÅàÄéí áÀÌéÇùÀÌÑáåÉ, öåÉí éÀäåÉùËÑòÇ áÄÌùÀÑîåÉðÈä òÈùÈÒø áÌåÉ, àÄéÈÌéø/÷ÅøÀáÈí åÀöÄéåÈÌí îÄìÄÌùÀÑáÌåÉø òÆöÆí áÌåÉ, øÄáÀÌ÷Èí îÇöÌåÉú åÌîÀøåÉøÄéí åÀøÊàùÑåÉ åÀ÷ÄøÀáÌåÉ" (÷éãåù éøçéí ãøáé ôðçñ áï éò÷á äëäï, çåãù àééø).

⁴   äîàéøé îúòìí îãáøé ñôø äîðäéâ ù÷ãí ìå, åäîáéà áäìëåú àéøåñéï åðéùåàéï (òîåã ú÷ìç) ùîåòä áùí äøæ"ä ùéù âøñä åìôéä äúìîéãéí îúå òã 'ôøåñ äòöøú'. åðøàä ùäîàéøé äúòìí îîðä, ìà ø÷ îùåí ùôøåñ äòöøú àéðå îúàéí îîù ìúàøéê ùì ì"ã áòåîø, àìà âí îôðé ùîãåáø áùîåòä áìáã ùàéï ìä àéùåø, åàãøáà, äâøñàåú ùáéãéðå ñåúøåú àåúä.

⁵   "ëì ñúí îùðä ëø' îàéø äéà, ëì ñúí áøééúà ø' ðçîéà, ñúí ñôøà ø' éäåãä áø àìòé, ñúí ñôøé ø' ùîòåï áï éåçàé, åëåìäå àìéáà ãø' ò÷éáà. åäï úìîéãé ø' ò÷éáà, åìà øàå ø' ò÷éáà åìà äéå òîå áãåø àçã, àìà äôìéâå òì ãòúå". (îçæåø åéèøé, áôéøåù ìôø÷é àáåú áîùðéåú äâãåìåú áäåöàú åéìðà). åëîòè ëòéï ëê ëúåá âí áä÷ãîú äøîá"í ìé"ã äçæ÷ä, åáø"ù î÷éðåï, åøàå áîàîø ääåà.

⁶   "åäòîéã ø' ò÷éáà úìîéãéí äøáä åäåä ùîãà òì äúìîéãéí ùì ø' ò÷éáà, åäåú ñîëà ãéùøàì òì äúìîéãéí ùðééí ùì ø' ò÷éáà". (àâøú øá ùøéøà âàåï).

⁷   åëï îáåàø áúùåáú îø öîç âàåï (àåöø äîãøùéí, àééæðùèééï, àìãã äãðé òîåã 21): "å÷åãí áéàú àáåúéðå ìàøõ ëðòï äí ðúòñ÷å áîìçîåú åùëçå äîùðä ùì÷çå îôé (éäåùò) [îùä]".

⁸   âøñú ëúá éã øåîé. òì îù÷ì äëúåá (îéëä á, ã): "...åÀðÈäÈä ðÀäÄé ðÄäÀéÈä àÈîÇø ùÑÈãåÉã ðÀùÑÇãÌËðåÌ...". (òìé úîø).

⁹   "åÇéÌÈáÉà ãÈåÄã àÆì öÄ÷ÀìÇâ åÇéÀùÑÇìÌÇç îÅäÇùÌÑÈìÈì ìÀæÄ÷ÀðÅé éÀäåÌãÈä ìÀøÅòÅäåÌ ìÅàîÉø äÄðÌÅä ìÈëÆí áÌÀøÈëÈä îÄùÌÑÀìÇì àÉéÀáÅé ä'" (ùîåàì à ì,ëå).

¹⁰  ëîáåàø áúøâåí éåðúï òì ãáøé äéîéí à' á, ðä: "úìîéãéà ãéòáõ äåà òúðéàì... ãàúéï îæøòéú îùä øáäåï ãèá ìäåï æëåúéä îôøùéï åàøúéëéï". âí äñåâéä áúîåøä (ãó èæ, à) îøîæú ìîçìå÷ú ùáéï éäåùò åòúðéàì, åäéà îñôøú ùòúðéàì éòõ åøéáõ úåøä áéùøàì, åàéìå éäåùò 'èøã' àú áðé éùøàì áîìçîåú.

¹¹  "åùòúðéàì äéä øàù äéùéáä, åäåà äëä àú '÷øéú ñôø', ùääëàä úàîø áãáøé çëîéí òì äðöåç áôìôåì" (îìáé"í ùåôèéí à,éà).

¹²  ëàùø äúð"ê îæëéø àú äùí "éäåãä" åëååðúå ìùáè éäåãä, äúøâåí îúøâí "ùáè éäåãä" àå "ãÀáÅéú éÀäåÌãÈä"; ëìåîø, "(äàðùéí) ùì áéú éäåãä". àåìí áñôø ùåôèéí úøâåí éåðúï çåøâ îäøâìå, åáëîä î÷åîåú äåà îùàéø àú äùí "éäåãä" ììà ùéðåé. äëúåá (ùåôèéí à, á): "åÇéÌÉàîÆø ã' éÀäåÌãÈä éÇòÂìÆä" - îåôéò áúøâåí: "åàîø ã' éäåãä éñ÷". åëï áëúåá äñîåê: "åÇéÌÉàîÆø éÀäåÌãÈä ìÀùÑÄîÀòåÉï àÈçÄéå òÂìÅä àÄúÌÄé" – îåôéò áúøâåí: "åàîø éäåãä ìùîòåï àçåäé ñ÷ òîé". äñåâéä áîñëú úîåøä (ãó èæ, à) îøîæú ìëååðú äúøâåí: "úðà, äåà òúðéàì äåà éòáõ, åîä ùîå - éäåãä àçé ùîòåï ùîå". áñåâéä îøåîæ, ùáî÷åîåú ùúøâåí éåðúï äùàéø àú äùí "éäåãä" ììà ùéðåé - îãåáø áòúðéàì ùìîã åìéîã úåøä, åìà äúôúä ìúàååú äòåìí. åôúç éùéáä, ùúìîéãéä ôøùå îòéñå÷é äòåìí äæä åäéå òîìéí ø÷ áúåøä åáúôéìä.

¹³  "îðäâ éùøàì àùø äúìîéãéí áðé áé øá éåøå á÷ùú áéåí äæä (áðé éùùëø îàîøé çãù àééø, îàîø ã). åëï áî÷åîåú ðåñôéí.

¹⁴  øá ùøéøà îøîæ ìðå ùëååðú äñåâéä áäæëéøä àú ä'àñëøä' äéà ìñéáä ìùîã. åëòéï ãáøé äôøé çãù (àå"ç ñéîï úöâ): "åàôùø ùîä ùìà äéå ðåäâéí ëáåã æä ìæä äéä îçîú àéæä ìùåï äøò ùäéä áéðéäí, åëãàîøéðï áôø÷ áîä îãìé÷éï [ùáú ìâ, à], ñéîï ììùåï äøò àñëøä".

¹⁵  åëòéï äîáåàø áùå"ú øãá"æ (çì÷ á ñéîï úøôæ).